Արական արտաքին սեռական և վերարտադրողական օրգաններ
- Առնանդամը բաղկացած է երկու հիմնական մասից՝ սպունգաձև մարմնից և գլխիկից: Սպունգաձև մարմնի ներսի հյուսվածքը նույնպես սպունգանման է, ինչը թույլ է տալիս առնանդամին էրեկցիայի ժամանակ պնդանալ, իսկ հետո վերադառնալ սովորական փափուկ վիճակին: Գլխիկն ունի արտաքին բացվածք, որը կոչվում է միզածորանի ճեղք, որի միջոցով մեզն ու սերմնահեղուկը օրգանիզմից դուրս են գալիս:
Տղաները ծնվում են թլիպով, այն առնանդամը ծածկող մաշկն է: Որոշ մշակույթներում և ընտանիքներում տղաներին թլպատում են՝ հեռացնելով առնանդամի ծայրամաշկը՝ թլիպը: Թեև շատերի դեպքում թլպատումը բժշկական տեսանկյունից անհրաժեշտ չէ, սակայն որոշ ծնողներ ընտրում են այն՝ ելնելով մշակութային, կրոնական կամ հիգիենիկ նկատառումներից: - Ամորձապարկը մաշկամկանային պարկ է, որտեղ գտնվում են ամորձիները: Այն օգնում է կարգավորելու դրանց ջերմաստիճանը, ինչն էլ շատ կարևոր է սերմնաբջիջների արտադրության համար: Ամորձապարկի ջերմաստիճանը սովորաբար կազմում է մոտ 32°C, ինչը մի փոքր ավելի ցածր է մարմնի մնացած մասի ջերմաստիճանից: Ամենանպաստավոր ջերմաստիճանը պահպանելու համար ամորձապարկը կարող է փոխել չափերը: Ցրտի դեպքում այն կարող է փոքրանալ, իսկ շոգի դեպքում՝ լայնանալ: Ջերմաստիճանի այս կարգավորումը կենսական նշանակություն ունի սերմնաբջիջների առողջության և պտղաբերության պահպանման համար: Բացի այդ՝ ամորձապարկը կատարում է պաշտապանողական ֆունկցիա՝ ապահովելով ամորձիների ֆիզիկական անվտանգությունը:
- Ամորձիները գտնվում են ամորձապարկի մեջ և պատասխանատու են սերմնաբջիջների և տեստոստերոն հորմոնի արտադրության համար: Ամորձիները և՛ վերարտադրողական, և՛ էնդոկրին համակարգերի մի մասն են կազմում: Բնական է, երբ մի ամորձին մյուսից ավելի ցածր է տեղադրված, ինչը, ենթադրաբար, թույլ չի տալիս իրար սեղմվել՝ նվազեցնելով անհարմարությունը և պաշտպանելով վնասվածքներից:
- Մակամորձին ոլորված խողովակ է, որը գտնվում է յուրաքանչյուր ամորձու հետևի մասում: Այնտեղ են պահվում ու հասունանում սերմնաբջիջները: Ամորձիներում արտադրվող սերմնահեղուկը շարժվում է դեպի մակամորձի, որտեղ էլ ձեռք է բերում շարժունակություն և ձվաբջիջը բեղմնավորելու ունակություն:
Արական ներքին սեռական և վերարտադրողական օրգաններ
- Սերմնածորանը մկանային հաստ խողովակ է, որի միջով սերմնահեղուկը սերմնաժայթքման համար մակամորձուց տեղափոխվում է շագանակագեղձ և միզուկ:
- Միզուկը բարակ խողովակ է, որն անցնում է առնանդամի միջով և վերջանում դրա գլխիկի վրա գտնվող բացվածքով: Այն կատարում է երկակի ֆունկցիա․ դրա միջով օրգանիզմից դուրս են գալիս մեզն ու սերմնահեղուկը: Միզուկը կապված է միզապարկի և վերարտադրողական օրգանների հետ, սակայն միզապարկի հիմքում գտնվող փականի մեխանիզմի պատճառով այն թույլ է տալիս միաժամանակ օրգանիզմից դուրս գալ միայն մեկ տեսակի հեղուկ՝ մեզ կամ սերմնահեղուկ:
- Սերմնաբշտերը միզապարկի մոտ տեղակայված զույգ գեղձեր են: Դրանք արտադրում են հատուկ հեղուկ, որը սնուցում է սերմնահեղուկը և բարձրացնում դրանց շարժունակությունը, ինչն էլ կարևոր է հաջող բեղմնավորման համար:
- Շագանակագեղձը գտնվում է միզապարկից անմիջապես ներքև և շրջագրկում է միզուկի մի մասը։ Այն արտադրում է կաթնանման թանձր հեղուկ, որը կազմում է սերմնահեղուկի բաղադրության մեծ մասը, ինչն էլ օգնում է պաշտպանելու սերմնահեղուկը, սնուցելու այն և ապահովելու դրա կենսունակությունը, երբ այն անցնում է կանանց վերարտադրողական օրգաններով:
- Միզապարկը մկանային պարկ է, որն իր մեջ պահպանում է մեզը, մինչև այն միզածորանի միջոցով դուրս կմղվի մարմնից: Թեև այն վերարտադրողական համակարգի մաս չէ, այնուամենայնիվ, վերարտադրողական օրգաններին, հատկապես միզուկին շատ մոտ է տեղակայված, իսկ միզուկը կատարում է ինչպես միզուղիների, այնպես էլ վերարտադրողական գործառույթներ: